De keuze van een boog
[Dit artikel moet nog verder uitgewerkt worden.]
De keuze van een boog
De keuze van een boog is een heel persoonlijke aangelegenheid. Je kiest een boog die bij je past, waar je je goed bij voelt.
- Het belangrijkste criterium is de veiligheid. Een boog die breekt tijdens het schieten is een gevaar. Niet alleen voor jezelf maar ook voor de mensen om je heen. Dus dus een boog waarvan je weet dat de kwaliteit goed is. Kijk je boog ook goed na voor bv. zichtbare gebreken. Wees kritisch en keur elke afwijking van een normaal beeld af. Randen die niet goed afgewerkt zijn, luchtbellen onder glaslaminaat enz. zijn allemaal tekenen van minderen kwaliteit. Informeer je eerst bij topmerken zoals Great Planes, Hoyt, Border en kijk nadien naar de andere merken. Beter een dure en goede boog die jaren mee gaat dan een goedkope boog die binnen het jaar breekt.
- Probeer zeker zo veel mogelijk bogen uit voor je er een uitkiest. Verschillende bogen voelen verschillend aan tijdens het schieten. Sommige longbows hebben een sterke hand-shock. Bij andere bogen voel je dit helemaal niet. Zo'n handshock hoeft niet storend te zijn, het is gewoon een onderdeel van het eigen karakter van de boog.
- Als beginnend schutter is het belangrijk om je lichaam voldoende tijd te geven en te training om aan kracht te winnen. Begin niet met een te zware boog, kies er ook geen die te licht voor je is. Klim nadien snel op door met zwaardere bogen te schieten. Als vuistregel kies je een boog die je 10 seconden lang aangetrokken kan houden, en tel daar 5# bij op. Dat is de juiste boog voor jou. Je zal merken dat je erg snel spieren bijkweekt en een boog die in het begin net haalbaar is, is na een tijd gemakkelijk open te trekken.
- Er zijn gigantisch veel verschillende bogen die allemaal variaties zijn op een aantal thema's. Ik verwijs hiervoor graag naar de litteratuur waar deze uitvoerig beschreven zijn. Graag geven we wat extra uitleg over een aantal types die je vaak in een boogwinkel kan vinden.
- Een aanrader is om in dit verband eerst een aantal boeken te lezen zodat je de relatie tussen je eigen lichaamsparameters (lengte, kracht, treklengte, etc.), de eigenschappen van de boog (aantal pond trekkracht, lengte, type) en de bijpassende pijlen (lengte, spine, gewicht, etc.) goed begrijpt. Het boek van Byron Ferguson (Become the arrow) is daarvoor zeker een aanrader. Meer in op: Literatuur en externe links.
Type boog
De Longbow
Deze boog breng je al snel in verband met het middeleeuwse Engelse leger. Dit omdat de Engelsen toen een sterk boogschuttersleger hadden. In die tijd was zelfs de Engelse bevolking verplicht om elke zondag enkele uren met de longbow te schieten. Als je goed schoot werd je al snel geselecteerd om in het Engelse leger te gaan. In die tijd schoten de boogschutters met bogen van 120 tot 180 lbs, dit is 90kg aan trekkracht. Ze werden dan ook van jongsaf aan getraind in het boogschieten. Hun armen en schouders waren hierdoor abnormaal sterk. Tijdens de legerdienst kon elke archer 12 pijlen per minuut afschieten. Dit is héél snel, zeker met die krachten. Ze schoten dan ook nog allemaal tegelijk, dat was vernietigend voor de andere partijen. Andere landen vonden boogschutters dan weer minder belangrijk, eerder als hulpleger. Hierdoor schoten zij maar gemiddeld 120 lbs.
De meest standaard Longbow is de Victorian Longbow. Deze heeft een D-vormige doorsnede en gaat tot ong. 70 à 80 pond. Hier buigen de 2 latten van de boog terwijl het middenstuk niet zal verbuigen. De Warbow daarentegen begint meestal vanaf 80 en kan gaan tot 180 pond en meer. Heeft een ronde doorsnede en hierbij verbuigt ook het middenstuk van de boog, waardoor je een cirkelvorm krijgt tijdens het aanspannen.
Kenmerken:
- De boog is opgespannen groter dan de persoon die deze schiet. Gemiddeld zullen deze rond de 2m zijn, ongespannen. Voor de beste resultaten kan je deze op maat laten maken in vb: Engeland / schotland.
- Hij is ongespannen kaarsrecht. Er zit dus geen curve in zijn design. Pas later na de kruistochten hebben de Engelsen gezien dat de horsebows van de Aziaten sneller schoten dan hun longbows. Dit kwam door een curve boven- en onderaan de latten. Na de kruistochten heeft dan iemand zo'n boog meegenomen naar Engeland waarmee men een Longbow heeft gemaakt met een curve hoog boven en laag onderaan. Toen hadden de Engelsen ook een snellere boog, maar toen het buskruit werd uitgevonden, was dit het einde van de Longbow tijd.
- De Longbow kan een raam of geen raam hebben. Zonder raam heb je de middeleeuwse vorm, maar dan moet je wel de pijl op je hand leggen. Gebruik hiervoor best een handschoen ter bescherming. Met raam heb je een insnede in de boog waar je de pijl in kan leggen. Dit mag dan wel handig zijn, maar niet middeleeuws!
- De echte middeleeuwse varianten zijn niet gelamineerd. Men gebruikte hiervoor maar 1 houtsoort. Het spinthout van de boom werd gebruikt als buitenkant van de boog, dit om de trek op te vangen tijdens het plooien, en de binnenkant (buik) bestond uit het harthout van de boom. Dit om de druk op te vangen. Enig nadeel wat dit kan teweegbrengen is dat ze sneller breken dan gelamineerde bogen. Deze gelamineerde bogen gebruiken 2 houtsoorten. De buitenste kan zeer goed trek opvangen zoals hickory en de houtsoort voor de buik kan dan bamboe zijn. Deze worden dan sterk samengelijmd tot een zeer krachtige combinatie.
- Er bestaan ook ijzeren varianten. Deze waren eerder bedoeld om 25m mee te schieten tijdens indoor wedstrijden. Deze werden gemaakt van een platgeslagen ronde buis met daarop een handvat gezet.
- Er bestaan ook varianten die men uit elkaar kan halen, maar dit is natuurlijk niet meer middeleeuws.
Nadelen:
- Hij is groot, wat soms een probleem geeft met het vervoeren
- Gemiddeld gaan de pijlen trager dan een boog met een curve, dit is omdat de curve ervoor zorgt dat de boog sneller toeslaat.
- De meeste Longbows hebben een terugslag (handshock), hiermee bedoel ik de kracht die de pijl niet heeft mee gekregen maar die overblijft in de boog en die zich verderzet in de armen. Naargelang de kwaliteit en de kracht van de boog zul je deze hard of zacht voelen. Maar eens je dit gewoon bent merk je het zelfs niet meer.
Voordelen:
- Doordat deze groot is krijg je een kleine hoek over je vingers tijdens het aantrekken van de boog. Hierdoor zet je minder druk op je pijl wat een betere los kan teweegbrengen.
- Je komt hier bij fields en 3D's in het Longbow klassement te staan. Bij andere houtbogen kan deze onder een hogere klassement staan, wat natuurlijk meebrengt dat je schiet tegen mensen met betere bogen.
- Tegenover de jachtboog / horsebows moeten de pijlen van de longbow geen 30 gram zijn. Hoe minder zwaar de pijl, hoe sneller deze wegschiet.
- Een zeer lichte boog
Indien deze boog je interesseert, raad ik aan om minstens een 40 lbs Longbow te nemen, geen raam en instinctief te leren schieten.
Dit is de Engelse boog, zeer bekend en plezant om mee te schieten, hij trekt soepel aan en eens je de boog gewend ben kun je er hoge scores mee behalen. Zeker een must om eens te proberen!
Recurve
De naam zegt het al zelf, het is een gecurvde boog. Deze curve zorgt voor extra snelheidsenergie in de pijl.
Onder recurve hebben we verschillenden categoriën:
- De jachtboog
- De Horsebow
- De demonteerbare recurves
Jachtboog
Dit is de modernste versie van de niet demonteerbare recurves. De pijlen vertrekken zeer snel uit dit type boog, het is compact en dus geschikt voor de jacht, echter, een recurve is minder vergevingsgezind dat een longbow waardoor een niet perfect release grotere afwijkingen zal geven... Voor de jacht is een korte boog een voordeel omdat je er minder gemakkelijk mee in de takken blijft hangen.
Voor en nadelen
Een longbow is meer vergevingsgezind dan een recurve. Dit komt omdat de tippen van de recurve boog veel dunner zijn en daardoor buizamer, niet alleen in de richting van de pees (normale buiging) maar ook links/rechts, loodrecht op de pees.. wanneer je dus geen perfect los hebt zal de pees en dus ook de tippen van je boog links/rechts bewegen hetgeen in een minder goed schot resulteert. Omdat een longbow stevigere tippen heeft, heeft die geen (of veel minder) last van dit probleem en is om die reden vergevingsgezinder.
Trekkracht van de boog
- Hoeveel kan je zelf gemakkelijk aan
- Als vuistregel geldt dat de trekkracht die je 10 seconden kan aanhouden een goede maat voor de boog is die bij je past. Bv. Je kan een 50 pond boog 10 seconden aanhouden, maar een 55 pond boog niet meer, dan is de 50 pond boog voor jou perfect. (Als het je eerste boog is, kies dan voor de 5# extra omdat je snel de nodige spieren bij kweekt.)
- Forceer je niet in het begin
- Begin met een boog waar je je goed in voelt
- Naarmate je veel oefent en beter wordt, worden je spieren ook sterker en kan je overgaan naar een zwaardere boog.
- Houdig is extreem belangrijk. Oefen een perfecte houding en manier van aantrekken voor je naar een zwaardere boog gaat. Blessures aan pezen/gewrichten zijn veelal afkomstig van een slechte houding wanneer met een zwaardere boog geschoten wordt.
Bepaal je treklengte
- Met een pijl met daarop een lengtemarkering kan je je treklengte bepalen. Dit is vooral nodig om de lengte van je pijlen te bepalen.
- Een gemiddelde treklengte is bv. 28".
- Hou er rekening mee bij de keuze van de boog dat de kracht nodig om de boog aan te spannen toeneemt met elke extra inch die je verder trekt. Het is aan te raden om in de winkel na te meten hoeveel pond je echt uit je boog trekt.
- Bv. Een 35 Lb boog zal een trekkracht hebben van 35 lb bij 28". Trek je verder, dan zal de trekkracht ook toenemen.
- Howard Hill raadt aan om, zelfs indien je treklengte groter is dan 32" om toch je pijlen niet langer dan 29" te maken en je techniek aan die lengte aan te passen. Dit is voornamelijk omdat in zijn tijd het moeilijk was om goed kwalitatief hout te bekomen dat geschikt is om er pijlen van te maken. Een ander probleem was dat omdat je bij zo'n lengte pijlen nodig hebt met een hogere spine waarde, dat die dan ook ineens een stuk zwaarder werden waardoor ze niet meer geschikt waren. Howard Hill heeft heel zijn techniek van schieten aangepast zodat hij met kortere pijlen goed kon schieten. Je kan best een aantal type pijlen uittesten totdat je er een set gevonden hebt die goed bij jou en je boog past.