Compound bow tuning

Compound bow tuning

Het tunen van een compound boog is op zich niet zo moeilijk. Het is belangrijk dat je de stappen in de juiste volgorde doet en zeer zorgvuldig tewerk gaat. Omdat bij het tunen van een compound boog een bowpress gebruikt dient te worden raadt ik je ten zeerste aan om je eerst heel goed te informeren over hoe je zo'n bowpress gebruikt en de veiligheidsvoorschriften strikt volgt. Bij foutief gebruik van de bowpress kan je de boog erg beschadigen of, erger, bij foutief gebruik kan je zwaar lichamelijk letsel oplopen, iets wat een vriend van me overkomen is.

De te volgen stappen zijn:

1. Axle to axle juist zetten
2. Draw length en andere fabrieksinstellingen instellen
3. Raw cam learn instellen met Spot Hog laser aligner
4. Oplegger center shot plaatsen
5. Initiële/voorlopige d-loop plaatsen
6. Timing goed zetten
7. Finale d-loop plaatsen
8. Yoke tuning

Axle to axle juist zetten

• Controleer bij de fabrikant van je boog wat de opgegeven axle-to-axle (A2A) afstand is. Deze is meestal opgegeven in inch. Bv. voor de 'Bowtech BT-X 31"' (BT-X met 31" maximale treklengte) is dit 31 inch.

• 

  Bij het meten van de A2A afstand neem steeds hetzelfde referentiepunt op de assen

• 

  Wees zeer exact bij het uitmeten en zorg dat je exact de A2A afstand van de fabrikant bekomt. In dit voorbeeld, BT-X 31" dient de A2A 31" te zijn, dus aanpassing is nog nodig.

• 

  Bijna perfect 31". Bij het tunen ben ik hier gestopt.

De "axle to axle" (A2A) afstand, of as-tot-as afstand wordt gemeten tussen de beide assen van de compound boog. Meet vanuit het midden van de as tot het midden van de andere as. De as tot as afstand kan je aanpassen door de kabels op of af te draaien. Zorg er tijdens dit proces voor dat de initiële timing goed blijft staan. Op de cams zijn puntjes aangebracht waartussen de kabels min of meer in het midden van moeten liggen. Dit is een initiële instelling. De fine tuning komt later. De Axle-to-axle (A2A) is een waarde die je dient te benaderen, maar de lengte van je kabels bepalen of je die waarde kan bereiken. Zorg ervoor dat je je kabels niet te hard opdraait... dit zorgt er voor dat de kabels op de plaats waar ze overgaan in de yokes gaan opdraaien, wat nefast is voor de stabiliteit van de fijnafstelling van je boog. Indien je de ideale A2A niet kan bereiken, dien je kortere of langere kabels te kopen/maken. In mijn ervaring en in tegenstelling wat sommigen beweren, is het toch belangrijk om de A2A zo dicht mogelijk, liefst exact, te benaderen om een perfect tuning te bekomen. Je boog is immers voor deze A2A ontworpen. Zoals beschreven, let er goed op dat je niet teveel torsie op de kabels of yokes zet en let er op dat de Y van de Yoke steeds mooi open staat.

• 

  Teveel spanning in de kabels kan er voor zorgen dat de yokes gaan opdraaien... dit geeft een heel slecht resultaat en zorgt voor een heel ontstabiel tuning beeld. Let ook op de richting waarin je de Yokes opdraait zodat die tegengesteld is aan de richting waarin de kabel opgedraaid is zodat de torsies in de kabel en yokes, wanneer ze onder spanning zijn elkaar opheffen en niet versterken.

• 

  Dit is perfect zo. Wanneer de boog uit de press is, zijn de yokes mooi open en is er geen opwinding van de yokes.

Draw length, power factors, let-off, brace heigth etc. instellen

• Verschillende bogen hebben een verschillende manier om de treklengte in te stellen. Sommigen hebben een aparte module nodig om een treklengte in te stellen, sommige bogen, zoals de Diamond Infinity Edge, laat toe om treklengtes in te stellen tussen 13" en 30" zondat dat je een bow press nodig hebt.
• Raadpleeg de handleiding van je boog hoe dit gedaan dient te worden. Voor de Bowtech BT-X kan dit gedaan worden door een module en drawstop te verzetten. Controleer de handleiding zorgvuldig; veelal dien je dit zowel boven als onder aan te passen.
• Deze stap dient om de boog zo dicht mogelijk te brengen bij de specificaties.
• In deze stap dien je de volgende zaken te plaatsen volgens de richtlijnen van de fabrikant
  • Initiële timing
    • Op de cams zijn meestal puntjes aangebracht.
    • De pees dient tussen beide puntjes te liggen.
    • Zet ook de timing van de stops al goed op dit moment. Je zal die nadien terug moeten aanpassen maar dit maximaliseert de kans dat je tuning process goed zal verlopen.
      • Je kan dit aanpassen door de kabels langer of korter te maken.
      • Wanneer bv de stop van de bovenste cam nog niet tegen de pees komt en de onderste al wel, dien je de kabel aan de onderste cam los te maken en extra windingen in aan te brengen om zo de kabel harder aan die cam te laten trekken.
    • De kabels van de Yokes zet je bv. 2-3 torsies aan elke kant als uitgangspositie, niet meer zodat je nadien nog ruimte hebt om aan te passen.
  • Draw length
    • De dient de compound boog aan te passen aan je treklengte. Meestal kan je zonder zelfs gebruik te moeten maken van een bow press de treklengte aanpassen.
    • Zet je treklengte niet te groot, hierdoor ga je een heel slecht reproduceerbaar beeld krijgen.
    • Je nok dient in je mondhoek uit te komen, onder je pupil. Niet verder. Wanneer je treklengte te groot staat, dien je te overstrekken en dit kan ernstige kwetsuren veroorzaken aan bv je schouderkop.
  • Dit is ook het moment om te kiezen, indien je boog het toelaat, om de let-off en power factors (hard, medium, soft) te schieten.
  • Zet alle vijzen van je modules goed vast met lock-tite (Loctite 242!) zodat de modules niet los komen tijdens het trainen.
  • Brace height: kijk deze ook na, deze dient dicht bij of exact op de instellingen van de fabrikant te liggen.
  • Wanneer je de lengte van de pees aanpast door meer op of af te draaien, zat dit ook een invloed hebben op de brace heigth en mogelijk ook op de Axle to Axle.
• Voor het aanpassen van deze instellingen verwijs ik graag naar de handleiding die bij je boog gekomen is.
• Test ook het booggewicht (draw weigth). Indien de boog op z'n maximum is afgesteld dien je dit ook te bekomen wanneer je de boog uitmeet.

Raw cam learn instellen met Spot Hogg laser aligner

• De Spot Hogg laser alignment tool is erg handig, maar je moet er mee weten omgaan. Belangrijk is dat je goed de instructies volgt en ook bij de fabrikant van je boog de laser alignment chart opvraagt.
• De laser aligment tool dien je vlak op de cams te plaatsen. Je dient goed na te kijken of je de tool niet op een een van de modules of verheven opdruk plaatst. Geef een gelijkmatige druk op de laser aligment tool.
• Het idee is om startend van de cam de laserstraal richting de as aan de andere kant van de boog te schijnen. De laserstraal dient op het door de fabrikant vooraf bepaalde positie uit te komen. Dit is voor elke boog verschillend.
• Het kan zijn dat de stopper van je boog gehaald dient te worden omdat die soms in de weg van de Laser straal komt.
• Pas de Yokes aan om de positie van de cams goed te zetten. Dit is slechts een ruwe eerste instelling.
  • Schrijf de aanpassingen die je doet tijdens het tuning process stap voor stap op, zodat je steeds terug kan gaan op je stappen, en exact weet wat er gebeurd is.
  • Schrijf de aanpassingen steeds vanuit hetzelfde perspectief: bv kijkend vanaf de onderkant van je boog wanneer die in de press ligt.
  • Door de Yoke aan één kant van een cam korter te maken, zet je meer spanning op die yoke en zal de top van de cam, terug gezien vanuit hetzelfde gezichtspunt, in de andere richting bewegen.
    • Bv. rechter yoke korter maken zorgt ervoor dat de top van de cam meer naar links gaat.

• 

  Spot Hogg laser aligment tool

• 

  De fabrikant van je boog zal je een laser reference chart geven waar exact op aangegeven staat waar de laser dient uit te komen wanneer de cam lean juist staat.

• 

  Referentiepunt zoals opgegeven door Bowtech. [1]

Oplegger en pijl center shot plaatsen

• Zorg ervoor dat tijdens heel dit process je boog perfect vertikaal staat. Gebruik hiervoor een waterpas die je op de pees plaatst. Dit is belangrijk omdat je pijl op de arrow rest rust. Wanneer de boog niet waterpas staat kan dit iets verschillen en bekom je verkeerde resultaten. Zet daarom je boog in een goede boogvijs. LastChance archery heeft goede boogvijzen die niet duur zijn.

• 

  De pijl dient tijdens het process zo goed mogelijk waterpas te liggen.

• 

  De boog dient perfect waterpas te staan tijdens heel dit process.

• 

  Handige hulpmiddelen om de boog en pijl waterpas te houden zijn in de handel verkrijgbaar.

• Plaats de oplegger zodanig dat de pijl net over de 2 gaten in de riser valt. Elke constructeur voorziet de riser van 2 gaten net in het midden van de boog. Je pijl dient daar net over te vallen. Wanneer je je op dezelfde hoogte als de pijl bevindt, zou je normaal de gaten niet meer mogen zien, of voor dunne pijlen een symmetrisch beeld boven en onder de pijl.
• Om de oplegger center shot te plaatsen gebruik je best een True Center 2.0 laser aligner. Dit is erg gemakkelijk in het gebruik.
• Als eerste stap en iets wat je met elk meetinstrument dient te doen dien je na te gaan over je laser aligner wel goed uitgelijnd is. Dit is niet altijd het geval, zeker niet bij de goedkopere merken.
  • Het uitlijnen van de laser aligner kan je gemakkelijk doen door het deel dat normaal tegen de riser aan komt (schroeven er uit halen) tegen een vlak oppervlak te houden (tafelrand of werkblad in een keuken) en de afstand van de laser te meten direct voor de laser aligner en op bv. 2 of 3 meter. Deze afstand dient exact gelijk te zijn. Dan weet je of de laser aligner goed afgesteld is. Indien niet kan je de laser terug goed positioneren door aan de kleine schroefjes te draaien en zo de orientatie van de laser aligner aan te passen.
  • Wanneer je zeker bent dat de laser aligner goed afgesteld is, schroef je die in de plaats van je vizier.
• Plaats een pijl op je boog. Zorg ervoor dat de pijl die je hiervoor gebruikt perfect recht is. Spin de pijl op z'n punt, dit moet perfect en zonder te wiebelen ronddraaien.
• Je zet de laser aan en past de afstand aan zodat de laser perfect boven je pijl zit. Schijn dan de lazer naar de pees, net boven je nok. Dit is de eerste stap: pas de laser aligment tool aan zodanig dat die perfect in het midden van de pees schijnt. De laser dient perfect in het midden van de pees te zitten. Je kan dit nagaan door je hand achter de pees te houden, je dient een symmetrisch beeld te hebben van de laser links en rechts van de schaduw van de pees.
• Draai dan de laser in de richting van de punt van je pijl. De laser dient ook daar perfect in het midden van de punt van de pijl te komen.
• Pas de positie van de pijloplegger aan todat de laser perfect in het midden van de punt van de pijl valt.

• 

  Pas je pijlenoplegger zodanig in hoogte aan zodat je pijl perfect in het midden ligt van de twee gaten die door de fabrikant voorzien zijn om het centrum van de boog aan te geven.

• 

  Laser alignment tool. Met deze tool kan je de pijl perfect in het center van je boog leggen.

• 

  De laser Aligment tool wordt op de plaats van het vizier geplaatst.

• 

  Zet de laser op de pees. De laser dient perfect in het midden te staan. Pas de uitlijning van de laser alignment tool aan zodanig dat de laser perfect op de pees schijnt. Je kan dit controleren door bv in het verlengde van de laser naar het patroon op de muur of op je hand te kijken. De hoeveelheid licht die links en rechts van de pees valt dient gelijk te zijn.

• 

  Plaats de laser op de punt van de pijl. Het is best om dit helemaal op het uiteinde van de pijl te doen. Pas de links/recht positie van de arrow rest aan totdat de laser perfect in het midden van de pijl ligt. Je zal zien dat wanneer je de oplegger vast schroeft, dat de positie iets zal veranderen. Hou daar rekening mee en zorg dat de laser perfect in het midden is wanneer de arrow rest vast geschroefd is. Dit kan betekenen dat de laser voor het vastschroeven misschien iets meer naar rechts moet liggen en dat tijdens het vastschroeven de laser op de juiste positie komt. Doe indien nodig het licht uit zodat je heel goed kan zien waar de laser schijnt.

Initiële D-loop plaatsen

• Wanneer je pijl perfect center ligt, is het de moment om de eerste, initiële en tijdelijke D-loop te plaatsen.
• Ook tijdens het uitvoeren van deze stappen dient je boog perfect waterpas te staan.

• 

  Plaats de bow square (meethaak) op de pijlensteun zonder dat er druk of spanning op de meethaak staat.

• 

  Wanneer je de meethaak op de pijlenopleggen legt, dient de onderkant van de nok gelijk te komen met het nulpunt van de meethaak. De reden hiervoor is is omdat je je pijl eerst perfect center gelegd hebt t.o.v. de gaten in de boog, daardoor komt de onderkant van de pijl iets lager te liggen dan het meetkundige centrum. Je meethaak zal dus zelf ook iets onder het meetkundige centrum van je boog liggen... vandaar dat de "0" (nul) gelijk moet liggen met de onderkant van je nok. Het centrum van je nok zal dan in het centrum van je boog liggen, dus iets boven de "0".

• Plaats 5 windingen serving draad onder de nok, en 2-3 windingen boven de nok om te voorkomen dat de D-loop op de nok zou knijpen. Dit is zeker nodig voor treklengtes boven de 30" en voor bogen met een kleine Axle to Axle afstand. De D-loop komt dan buiten deze servings. De nok dient niet geklemd te zitten tussen de server maar mag ook niet naar boven of onder kunnen bewegen.
• De procedure om een D-loop te maken staat mooi uitgelegd in dit document: File:Stap voor stap een D-loop maken.pdf

Timing goed zetten

• De "timing goed zetten" is er voor zorgen dat de stop van de bovenste en onderste cam op hetzelfde moment de pees raken bij het aantrekken en dus ook bij het schieten de pees op hetzelfde moment verlaten.
• Dit is nodig om een vlakke nock-travel te hebben.
  • Nock-travel is het traject dat de nock aflegt tijdens het schot. Dit dient zo vlak mogelijk te zijn om zo min mogelijk afwijkingen op de pijl te induceren.
  • Door een perfect synchroom open gaan van de cams boven en onder wordt de meest optimale nock-travel gegarandeerd.
  • Indien de timing niet goed staat, zal dit resulteren in een op een neer gaan van de nock tijdens het schot, hetgeen bijkomende variatie induceert in het schot.
• Om deze aanpassingen te doen heb je een bow press nodig en ideaal ook een draw board. Last Chance archery heeft een heel handige uitbreiding op hun bow press waardoor je de boog gecontroleerd kan opspannen in de bow press.
• Grof afstellen van de timing
  • Door de lengte van de kabels te varieren kan je de timing beïnvloeden.
  • Om het resultaat van je aanpassing te kunnen voorspellen, denk aan het volgende: Wanneer bv. de stop van de bovenste cam te laat aankomt en wanneer er dus nog een ruimte is tussen de stop en de pees, komt dit omdat beide yokes niet hard genoeg aan de cam trekken. Om dit te compenseren dien je dus de kabel van de yokes die aan de bovenste cam trekken korter te maken. Of omgekeerd, de andere kabel langer te maken.
  • Wanneer je dit in gedachten hebt kan je je niet vergissen.
• Timing fijn afstellen
  • Soms kan het zijn dat een halve draai aan de kabel reeds teveel is. Je kan dan proberen om de kabel terug te zetten naar de vorige positie en de andere kabel in de andere richting te draaien.
  • Indien dat niet helpt, kan je ook, en enkel en alleen indien er een perfect gelijke torsie op de yokes zit, beide yokes korter of langer te maken. Dus indien bijvoorbeeld de stop van de bovenste cam bijna de pees raakt, kan je ipv een extra torsie aan te brengen in de kabel die aan de onderste cam vast zit, ook in beide yokes een extra torsie aanbrengen en zo hetzelfde effect, namelijk het korter maken van de kabel, te bekomen.
  • Sommige bogen, zoals bv Bowtech BT-X, hebben een micro sync dail. Hierdoor kan je de timing fijn regelen, zonder zelfs een bow press nodig te hebben.
    • Wanneer bv de stop van de bovenste cam de kabel nog niet raakt en de onderste wel, kunnen we de kabel ook korter maken door de onderste micro sync dial, die tegen de onderste kabel drukt, aan te passen.
    • Door die micro sync dial meer of minder te roteren, kunnen we meer of minder druk uitoefenen op die kabel met als netto resultaat het verkorten van de kabel.
    • Deze manier laat een heel fijne afregeling toe
  • Doe de nodige aanpassingen totdat de timing 100% perfect staat. Je kan dit testen door een dun papiertje tussen de stop en de kabel te proberen plaatsen. Er mag op beide stops geen ruimte meer tussen zijn. Zorg dat de stop enkel "raken" zonder tever te gaan.

D-loop plaatsen

• De aanpassingen aan de timing zal de positie van het nokpunt op de pees soms doen veranderen
• Kijk dit na en pas aan indien nodig.
• De procedure om de definitie D-loop te plaatsen is uiteraard gelijk aan die om een tijdelijke D-loop te plaatsen.
• Maak een volledig nieuwe D-loop, inclusief de serving boven en onder de nok. Ga niet prutsen om die serving naar boven of onder te verdraaien want de kans bestaat dat je de onderliggende serving beschadigt.